Bakanlar Kurulunun ''2013 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar''ı, Resmi Gazete'de yayımlandı. 1 Ocak 2013 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren düzenleme, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yazısı üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırıldı.

Buna göre, bu yıl Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) dahil olan çiftçilere dekar başına 2,5 lira toprak analizi desteği ile mazot ve gübre destekleme ödemesi yapılacak. Peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır, mera ve orman emvali alanlarında dekar için 2,9 lira mazot, 4 lira da gübre desteği verilecek. Hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, sebze ve meyve alanlarında dekar için 4,3 lira mazot, 5,5 lira gübre, yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları için ise 7'şer lira gübre ve mazot destekleme ödemesi yapılacak.

Öte yandan Türkiye Tarım Havzalarının Belirlenmesine İlişkin Kararın eki listesinde yer alan 30 tarım havzasında, 2013 yılı üretim sezonunda üretilen ve satışı yapılan ürünlere fark ödemesi yapılacak. Yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, aspir, zeytinyağı, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, nohut, mercimek ve yaş çay ürünleri, tarımsal veriler ve uydu görüntüleri kullanılarak belirlenecek verim değerlerine göre, pamukta yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumları kullanma şartı aranarak desteklenecek. Buna göre, Kilogram başına yapılan fark ödemesi desteği, kütlü pamukta 50 kuruş, aspirde 45 kuruş ve zeytinyağında 60 kuruş olarak belirlendi. 

Ürünler ve destek miktarları şöyle:

Hayvancılık

Hayvancılık desteklerinde ise Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği çerçevesinde Hayvan Kayıt Sistemi (Türkvet) ve Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Sistemi (E-Islah) veri tabanına kayıtlı, sütçü, kombine ve etçi kültür ırkı veya kültür ırkı melezi en az 5 baş anaç sığıra sahip, ulusal düzeyde üst örgütlenmesini tamamlamış bir hayvancılık örgütüne üye olan yetiştiricilerle sayı şartına bakılmaksızın Türkvet'e kayıtlı anaç mandaya sahip olan yetiştiricilere, sütçü ve kombine ırkların anaç sığırı için soy kütüğüne kayıtlı olanlara ve etçi ırklara farklı olmak üzere hayvan başına ödeme yapılacak.

Anaç sığır başına ödeme birim miktarları, tek işletme olarak kabul edilen, kooperatif ile birlikler hariç, 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50'sine karşılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanacak. Sütçü ve kombine ırklar ve melezleriyle etçi ırkların melezleri her anaç sığır için 225 lira, etçi ırklar anaç sığır ve anaç mandaya 350 lira,  sütçü ve kombine ırklar ve melezleri anaç sığır soykütüğü ilavesinde 60 lira destekleme ödemesi yapılacak. e-Islah veri tabanına kayıtlı anadan suni tohumlama veya etçi ırklarda Bakanlıktan izin alınmış tabii tohumlama boğasıyla tohumlama sonucu doğan buzağılar için 75 lira, döl kontrolü projesi kapsamında testi tamamlanıp onaylanmış boğa spermasıyla yapılan suni tohumlamadan doğanlara 35 lira, yerli ırk veya melezi sığırlardan etçi ırklara ait spermayla yapılacak tohumlama sonucu doğan buzağılara 75 lira destek verilecek.

Tiftik keçisi için destek

Damızlık koyun-keçi yetiştiriciliği yapan, damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye, hayvanları Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı yetiştiricilere, anaç hayvan başına 20 lira, tiftik keçisi yetiştiriciliğinin teşvik edilmesi ve tiftik üretiminin artırılması için üretmiş oldukları tiftiği, Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Tiftikbirlik) ve/veya kooperatiflerine satan yetiştiricilere ise tiftik başına 17 lira ödenecek.

Manda, koyun ve keçi sütü için litre başına 0,2 lira destek verilecek.  İnek sütü için Bakanlığın belirleyeceği dönemler ve miktarlar üzerinden ve ıslah amaçlı süt kalitesinin desteklenmesi projesi kapsamında (yağ, protein, somatik hücre) yapılacak analizler için Ankara, İzmir, Balıkesir, Bursa ve Tekirdağ illerinde baş için ilave 50 lira ödeme yapılacak.

İpekböceği tohumunu sağlayan Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Kozabirlik) kutu başına 30 lira, ürettiği yaş ipekböceği kozasını Kozabirlik ve/veya kooperatiflerine satan yetiştiricilere de 20 lira ödenecek.

Arıcılık Kayıt Sistemine (AKS) kayıtlı olma şartıyla arı yetiştiricilerine kovan başına 8 lira, seralarda doğal polinasyonu sağlamak amacıyla Örtüaltı Kayıt Sistemine (ÖKS) kayıtlı bombus arısı kullanan yetiştiricilere ise koloni başına 60 lira destekleme ödemesi yapılacak.

Su ürünleri yetiştiricilerine, kilogram başına alabalık için 0,65 kuruş, çipura-levrek için 0,85 lira, yeni türler için 1 lira ödenecek. Bir işletmenin destekten faydalanabileceği en fazla miktar yılda 500 bin kilogram olacak. Yılda 250 bin kilograma kadar (250 bin kg dahil) kısma bu miktarın tamamı, 250 bin 1-500 bin kilogram (500 bin kg dahil) için ise yarısı kadar destekleme ödemesinde bulunulacak.

Öte yandan su ürünleri ruhsat teskeresine sahip balıkçı gemisi sahiplerine, gemilerinin avcılıktan çıkarılması karşılığında, 10-20 metrelik gemiler için 10 bin lira, 21-30 metre için 15 bin lira, 31 metre ve üzerindeki gemilere 20 bina lira ödenecek.

Yem bitkilerine ilave destek           

ÇKS'ye kayıtlı arazileri üzerinde kaliteli kaba yem üretmek amacıyla yem bitkileri ekilişi yapan üreticilere yapay çayır-mera için üretim yaptıkları ilk yıl, çok yıllık yem bitkilerinden yonca için 4 yıl ve korunga için 3 yıl süreyle tek yıllık yem bitkileri ekilişlerinde üretim yaptıkları yıl için ürünü hasat etmeleri kaydıyla dekar başına sulu yoncada 50 lira, kuru yoncada 30 lira, korungada 40 lira, tek yıllıklarda 35 lira, silajlık tek yıllıklarda 50 lira, silajlık sulu mısırda 75 lira, silajlık kuru mısırda 35 lira, yapay çayıra 100 lira ödenecek.

Hastalıklardan ari işletmelere ilave destek

Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğince (TKK), mevzuatı dahilinde yurt dışından tedarik edilecek kaba yemin, mahallinde yetiştiriciye teslimindeki kilogram maliyeti 50 kuruşun üzerinde oluştuğu takdirde farkı TKK üzerinden çiftçilere verilecek. Hastalıklardan ari işletmeler için sağlık sertifikasına sahip süt sığırı işletmelerinde bulunan damızlık boğalar dışındaki 6 aylığın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine 375 lira ödeme yapılacak. 

Ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50'sine karşılık gelen tutar ödenecek.  Ayrıca, Onaylı Süt Çiftliği sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan başına 50 lira ödeme yapılacak.

Hayvan hastalıklarıyla mücadele çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar için uygulayıcılara büyükbaş şap aşısı için 0,75 kuruş, küçükbaş şap aşısı için 0,50 lira, büyükbaş Brucellosis için 1,50 lira, küçükbaş Brucellosis için 0,50 lira destekleme ödemesi verilecek.

Tarımsal destekler kapsamında biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılmasıyla kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla örtü altında toplam 430 lira, açık alanda ise toplam 60 lira destekleme ödemesi yapılacak.

Çiğ sütün değerlendirilmesi amacıyla Bakanlığın 2013 ve 2014 yılı için belirleyeceği dönemlerle uygulama ve ödemeye ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde ilgililere ödeme yapılacak. Türkvet kayıt sistemine kayıtlı, besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dahil), ilgili düzenleme hükümlerine göre faaliyet gösteren kesimhanelerde kestiren yetiştiricilere, yerli besilik erkek sığır başına 300 lira, ithal besilik erkek sığır başına 100 liralık destek verilecek. Ödeme birim miktarları 600 başa kadar tam, 601 baş ve üzeri için ise yüzde 50'sine karşılık gelen tutar üzerinden belirlenecek.

Sertifikalı çilek fidesinde dekara 300 lira 

Karara göre, yurt içi sertifikalı tohum ile sertifikalı fidan/çilek fidesi ve standart fidan kullanımı ve yurt içi sertifikalı tohumluk üretimleri desteklenecek.

2013 yılı ekim/dikimleri için dekar başına destekleme ödemesi yapılacak tohumlar şunlar:

Organik ve iyi tarım

Karara göre, Çiftlik Muhasebe Veri Ağının yaygınlaştırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla İstanbul, Samsun, Malatya, Adana, Konya, Bursa, Erzurum, Şanlıurfa, Nevşehir, Tekirdağ, Giresun, İzmir'de, örnek olarak seçilen ve Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı tarımsal işletme sahiplerine işletme başına 2013 yılında 375 lira katılım desteği ödemesi yapılacak.

En az bir yıl Organik Tarım Bilgi Sistemi'ne kayıtlı olarak organik tarım yapan çiftçilere dekar başına meyve-sebze için 50 lira, tarla bitkileri için 10 lira, anaç sığır, manda başına 150 lira, buzağı başına 50 lira, anaç koyun, keçi başına 10 lira, arılı kovan başına 5 lira, kilogramına alabalıkta 0,35 lira, çipura-levrekte 0,45 lira verilecek. İyi tarım uygulamalarında ise çiftçilere, dekar başına meyve-sebzede 25 lira, örtü altında 100 lira ödenecek. Danışmanlık sistemine dahil olup kriterleri taşıyan her tarımsal işletme için destekleme ödemesi kapsamına alınan her tarımsal işletme için yıllık 600 lira ödenecek.

Patates için dekar başına 110 lira

Bakanlar Kurulu kararıyla patates siğili için oluşturulan güvenlik kuşağındaki alanlarda, karantina önlemi olarak alternatif ürün yetiştirilmesi veya nadasa bırakılması durumunda, ÇKS'ye dahil çiftçilere dekar başına 110 lira destek verilecek. Destekleme ödemesi aynı parsele 3 yılda bir defa ödenecek, 3 yılı kapsayacak ödeme bu yıl yapılacak. Bakanlığın ve tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konulara ilişkin bilgi ve teknolojilerin geliştirilmesi ve çiftçiler ile tarımsal sanayicilere aktarılması amacıyla uygun görülen Ar-Ge projelerine 2013-2016 cari yılları içinde destek ödemesi verilecek.

Hizmet komisyonları

Yetiştiricilere örgütleri üzerinden yapılacak destekleme ödemelerinde, merkez birliğini kurmuş olan, hayvancılık faaliyeti yürüten tarımsal amaçlı kooperatif üyelerinden, aldıkları desteğin yüzde 0,1'i oranında merkez birliklerine, yüzde 0,1'i oranında da ilgili birlik ve kooperatiflere irat kaydedilmek üzere, ''Çiftçi Örgütlerini Güçlendirme'' adı altında toplam yüzde 0,2 oranında kesinti yapılacak. Kararın yaş çay prim ödemesiyle ilgili üstlendiği hizmetlerden dolayı üreticilere ödenen destek tutarının yüzde 0,1'i oranında hizmet komisyonu ÇAYKUR'a, üstlendiği hizmetlerden dolayı üreticilere ödenen destek tutarının yüzde 0,1'i oranında hizmet komisyonu TKK'ya ayrıca ödenecek.

Destekleme ödemeleri için gerekli finansman, bütçenin ilgili harcama kaleminden tahsis edilerek karşılanacak. Bu Kararın uygulanmasıyla ilgili Ziraat Bankası'na hizmetlerinden dolayı, ödenen destekleme tutarının yüzde 0,2'si komisyon verilecek. Bu karar kapsamındaki desteklemelerden kamu kurum ve kuruluşları yararlanamayacak. Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51'inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanuni faiziyle geri alınacak.

Bu ödemelerden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, 5 yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacak.

Kaynak: TarimTV